Telefon dla osoby z dysfunkcją wzroku − Piotr Witek

Współczesne smartfony posiadają ogromną moc obliczeniową. Ich możliwości i niewielkie rozmiary sprawiają, że dla większości osób smartfon jest osobistym terminalem, za pomocą którego korzystają z internetu, podtrzymują społeczne relacje, a nawet pracują. W przypadku osób z dysfunkcją wzroku smartfon jest dodatkowo doskonałym sprzętem rehabilitacyjnym oferującym niezliczone możliwości.

Opcje ułatwień dostępu obecne we wszystkich współczesnych mobilnych systemach operacyjnych sprawiają, że osoby z różnego typu niepełnosprawnościami mogą korzystać ze smartfonów tak samo jak osoby sprawne. Także instalowane aplikacje mobilne są bardziej dostępne cyfrowo niż ich komputerowe odpowiedniki. Programy odczytu ekranu, możliwość powiększenia obrazu jednym gestem, zmiany kolorystyki czy czułości ekranu na dotyk palców powodują, że jest to bardzo uniwersalne urządzenie, dostępne dla większości osób o szczególnych potrzebach. Możesz wyposażyć smartfon w masę przydatnych aplikacji i stworzyć sobie dopasowane na miarę narzędzie, które będzie wspierać twoje codzienne funkcjonowanie.

Relacje społeczne i zawodowe

Osoby niewidome i słabowidzące doskonale funkcjonują w mediach społecznościowych. Aplikacje, takie jak Facebook, Messenger czy WhatsApp, podobnie jak w przypadku osób sprawnych także dla ciebie mogą stać się podstawowym kanałem komunikacji. Jeśli pracujesz lub myślisz o pracy zawodowej, bez najmniejszych problemów obsłużysz nie tylko takie podstawowe rzeczy jak przeglądarka internetowa czy poczta elektroniczna, lecz także platformy do wspólnej pracy, takie jak Zoom, Teams czy Slack.

Rozrywka i informacja

Wiadomo, że nie samą pracą człowiek żyje i że rozrywka również stanowi ważny aspekt naszej codzienności. Także tutaj smartfon przyjdzie ci z pomocą. W takich aplikacjach jak Netflix odczytasz napisy lub włączysz audiodeskrypcję, posłuchasz dowolnego radia na świecie albo muzyki w serwisach typu Spotify. Smartfon pozwoli ci nie tylko kupić, ale także odczytać syntetycznym głosem aktualną prasę lub książkę, poza tym książek posłuchasz również w formie audiobooka. Znajdziesz też sporo dostępnych dla siebie gier mogących uprzyjemnić wolny czas.

Dodatkowe możliwości

Urządzenie posiada cały szereg praktycznych zastosowań. Niektóre z funkcji, jakie może pełnić, powstały bądź zostały udoskonalone specjalnie z myślą o osobach z dysfunkcją wzroku. Poniżej wymieniam wybrane możliwości smartfona, z których z powodzeniem możesz korzystać.

• Notowanie. Każdy wie, jak często potrzebujemy szybko coś zapisać, aby o tym nie zapomnieć. Smartfon zawsze jest pod ręką. Dzięki opcji rejestrowania dźwięku możesz w nim szybko tworzyć notatki głosowe albo podyktować notatkę, która zostanie zapisana jako tekst. Rejestrowanie dźwięku przyda ci się również w trakcie nauki do nagrywania zajęć w szkole lub na uczelni.

• Płacenie. Smartfon to nie tylko dostępne aplikacje bankowe. Dla osób z dysfunkcją wzroku bardzo wygodne może być również płacenie telefonem, które nie wymaga rozpoznawania banknotów i monet. Wystarczy, że zbliżysz telefon do terminala – i gotowe. Jeśli jednak wolisz płacić gotówką, to nie ma problemu. Smartfon potrafi również rozpoznać nominały banknotów.

• Lokalizacja. Każdy smartfon posiada wbudowaną nawigację GPS. Dodatkowo możesz korzystać z aplikacji nawigacyjnych stworzonych specjalnie dla osób niewidomych. Nawigacja powie ci nie tylko, gdzie się obecnie znajdujesz, lecz także jak pieszo dotrzeć do wyznaczonego miejsca. Systemy nawigacji wewnętrznej poinformują cię o twoim położeniu w budynku i ułatwią znalezienie właściwych drzwi. Wykorzystując dodatkowe lokalizatory, będziesz również szybko odnajdować swoje rzeczy, np. torbę czy klucze do mieszkania.

• Podróżowanie. Na smartfonie bardzo wygodnie sprawdzisz nie tylko rozkład jazdy komunikacji miejskiej, pociągów czy samolotów, lecz także łatwo kupisz bilety elektroniczne, które później wyświetlisz na komórce przy kontroli. Bez trudu wezwiesz taksówkę lub Ubera, a przed wyjściem z domu sprawdzisz jeszcze prognozę pogody, nie tylko na najbliższe kilka godzin, lecz np. na nadchodzący tydzień.

• Rozpoznawanie. Aparaty w smartfonach pozwalają zarejestrować obraz, a dziesiątki specjalistycznych aplikacji pomagają nam go później przetwarzać i rozpoznawać w najróżniejszych celach. Dzięki tej funkcjonalności możesz przeczytać drukowany tekst, rozpoznawać kolory lub źródła światła, różnego rodzaju obiekty w przestrzeni, a nawet odczytywać emocje na twarzach ludzi. Aplikacje czytające kody paskowe oraz kody QR potrafią rozszyfrowywać ukrytą w nich informację. Na podobnej zasadzie działają specjalne aplikacje do etykietowania przedmiotów.

• Zdrowie. Bardzo często smartfon umożliwia obsługę urządzeń pomagających dbać o zdrowie, takich jak specjalistyczne wagi czy glukometry. Niektóre smartfony są nawet w stanie poinformować cię, czy zachowujesz odpowiedni dystans społeczny lub czy osoby znajdujące się obok noszą maseczki.

• Wsparcie bezpośrednie. Czasem jednak zdarza się i tak, że moc obliczeniowa nie wystarczy i potrzebna jest pomoc drugiego człowieka. W takiej sytuacji przez smartfon nawiążesz połączenie wideo z wolontariuszem. Za pomocą kamerki pokażesz wolontariuszowi, z czym masz problem, a on np. odczyta ci etykietkę na produkcie, zestawi ubrania kolorami itp.

Jaki smartfon wybrać?

Najbardziej dostępnymi i przyjaznymi dla osób z dysfunkcją wzroku smartfonami są iPhone’y firmy Apple. To dość drogie urządzenia, ale za to bardzo zaawansowane technologicznie. Nawet najtańszy model dostępny na rynku zapewne spełni większość twoich potrzeb. Jeśli jednak ogranicza cię budżet, a w grę nie wchodzi zakup używanego aparatu lub starszego modelu, warto zainteresować się urządzeniem działającym pod kontrolą systemu Google Android, który jest jednak wygodniejszy i dostępny bardziej dla osób słabowidzących niż niewidomych. Również aplikacje działające pod Androidem są mniej dostępne dla osób z niepełnosprawnościami. System aktualizowany jest zazwyczaj jedynie przez dwa lata, za to w miarę dobrego, nowego smartfona możesz kupić już za kilkaset złotych.

Należy oczywiście wiedzieć, jak skonfigurować smartfon pod kątem swoich potrzeb i jakie aplikacje zainstalować, aby rzeczywiście stał się podstawowym urządzeniem rehabilitacyjnym. Może okazać się, że nie będziesz w stanie manualnie obsłużyć telefonu z ekranem dotykowym. Wtedy konieczne będzie dobranie urządzenia wyposażonego w fizyczne klawisze. Pomoc w tym zakresie możesz uzyskać w trakcie szkoleń z obsługi smartfona organizowanych przez różne fundacje i stowarzyszenia. Jeśli planujesz zakup takiego urządzenia albo już jesteś jego właścicielem, ale nie potrafisz jeszcze korzystać z tych wszystkich wymienionych udogodnień, koniecznie zgłoś się na bezpłatne szkolenie.

Piotr Witek, absolwent kierunków studiów promocja zdrowia oraz administracja publiczna. Jest wiceprezesem spółki Utilitia, a także ekspertem ds. dostępności informacji elektronicznej i technologii wspierających w Fundacji Instytut Rozwoju Regionalnego. Zawodowo zajmuje się kwestiami uniwersalnego projektowania, dostępności informacji, serwisów internetowych, aplikacji mobilnych, dokumentów i multimediów elektronicznych. Jest osobą niewidomą, porusza się z psem przewodnikiem Zako, czekoladowym chesapeake bay retrieverem.