Niewidomy przy komputerze?
Słyszałeś pewnie, że niewidomy jakoś potrafi obsłużyć komputer, ale może wyobrażasz sobie, że jest to specjalnie przystosowany sprzęt, tzn. taki z brajlowską sześciopunktową klawiaturą albo ze zwykłą ? oznaczoną brajlem.
Oczywiście, istnieją tzw. notatniki brajlowskie. Są to małe, przenośne komputery, przeważnie bez monitorów, z brajlowską lub zwykłą klawiaturą. Mają wbudowany wewnętrzny syntezator mowy i/lub monitor brajlowski. Monitor brajlowski? ? zastanawiasz się. Czy pojęcia monitora, na który się patrzy, i brajla, którego się dotyka, nie są jak ogień i woda?
Otóż nie. Monitor brajlowski to urządzenie ?wyświetlające? za pomocą brajlowskich kropek fragment ekranu, na którym akurat znajduje się kursor. Taki monitor, zwany też linijką brajlowską, można podłączyć do komputera. Ale ciągle jeszcze nie powiedziałam, jak niewidomy może obsługiwać zwykły, najzwyklejszy komputer, bowiem monitor brajlowski bywa przeważnie jedynie bardzo wygodnym dodatkiem. Komputer osoby niewidomej jest wyposażony w tzw. screenreader, czyli program odczytu ekranu. Przy pomocy mowy syntetycznej informuje on osobę niewidomą o tym, co aktualnie dzieje się na monitorze komputera. Screenreader pozwala na obsługę większości standardowych programów ? przeglądarek internetowych, programów pocztowych, pakietów biurowych itd.
SMS od niewidomego?
Poznałeś osobę niewidomą, wymieniliście się numerami telefonów ? wiadomo, klawiaturę telefonu łatwo jest zapamiętać i opanować jej rozkład, więc osoba niewidoma na pewno może zadzwonić. A tymczasem? przychodzi od niej SMS. Jak to możliwe? ? zastanawiasz się. Za chwilę wszystko będzie jasne.
Kiedy tylko telefony komórkowe i SMS-y stały się powszechne, niewidomi mogli je wysyłać ?na pamięć?. Można było mianowicie zapamiętać, ile razy trzeba kliknąć dany klawisz, żeby uzyskać potrzebną literę. Przy odrobinie koncentracji i wprawy, SMS-y takie prawie nie zawierały błędów. Jednak już samodzielne odczytanie wiadomości nie było możliwe. Musiała to zrobić osoba widząca. Domyślasz się chyba, że było to niewygodne i krępujące rozwiązanie. Po pierwsze, nie zawsze mamy pod ręką kogoś takiego, a po drugie ? często wolimy zachować tylko dla siebie treść otrzymywanych wiadomości. Później pojawiła się szansa w postaci podłączenia telefonu komórkowego do komputera i odczytania SMS-aa tą drogą, ale ta metoda nastręczała wielu trudności.
Prawdziwą rewolucję w obsłudze telefonów komórkowych przez osoby z dysfunkcją wzroku przyniosły programy udźwiękawiające telefony komórkowe. Przy pomocy takiego programu niewidomy może nie tylko kontrolować pisanie, wysyłanie i odczytywanie SMS-ów, ale także obsłużyć wiele innych funkcji telefonu.
To jednak nie wszystko. Technika idzie albo nawet pędzi do przodu i teraz mamy już urządzenia projektowane uniwersalnie, czyli takie jak iPhone?y, w których mowa zainstalowana jest fabrycznie, więc niewidomy użytkownik musi ją tylko włączyć, zainstalować kilka drobnych aplikacji i już może cieszyć się wszystkimi bardzo licznymi funkcjami iPhone?a, jak rozpoznawanie kolorów, wykrywanie źródeł światła itp., o tradycyjnym telefonie i dostępie do internetu nie wspominając.
Inne urządzenia dla niewidomych
Oprócz udźwiękowionego komputera i telefonu istnieje jeszcze mnóstwo innych urządzeń pomagających osobom z dysfunkcją wzroku w różnych dziedzinach życia. Są mówiące wagi kuchenne i łazienkowe, udźwiękowione glukometry i aparaty do mierzenia ciśnienia, termometry, zegarki i inne.
Warto tu wspomnieć jeszcze o dwóch urządzeniach. Pierwsze to penfriend. Pozwala on oznaczać przedmioty poprzez nagrywanie opisów głosowych, które są odtwarzane po zbliżeniu penfrienda do naklejonej na daną rzecz etykietki z kodem kreskowym. Drugie ? to tester kolorów, który po przyłożeniu do ubrania rozpoznaje jego kolor i informuje o tym głosem. Nie jest oczywiście super dokładny, bo myli się zwłaszcza, gdy mamy do czynienia z kilkoma kolorami, np. na ubraniu w paski, ale jakieś pojęcie o barwach daje.
Z całą pewnością ten artykuł nie wyczerpuje tematu urządzeń, które pomagają osobom niewidomym. Chce tylko, żebyś wiedział, że wiele obecnie istniejących nowinek technicznych znacznie ułatwia nam życie.